Kasteel van bornem

Kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde

Het kasteel Marnix de Sainte-Aldegonde, ook wel kasteel van Bornem genoemd, is gelegen in Bornem in de provincie Antwerpen in België.

Het kasteel ligt aan de Oude Schelde, een zijarm van de Schelde die in de 13e eeuw is afgesneden van de rivier. Het staat op de oude fundamenten van een burcht uit de 10e of 11e eeuw, die bescherming moest bieden tegen de invallen van de Noormannen.

Een belangrijk familielid van de huidige grafelijke familie was Filips van Marnix van Sint-Aldegonde, mogelijke auteur van het Wilhelmus. Hij was sinds 1583 buitenburgemeester van Antwerpen en verdedigde zijn stad zonder veel succes tegen Alexander Farnese, de zoon van Margaretha van Parma. Hoewel zijn naam "de Marnix de Sainte-Aldegonde" het laat vermoeden, is hij geen bewoner van het kasteel geweest (de familie De Marnix is namelijk pas eigenaar van het domein geworden in 1773). Tijdens het oorlogsgeweld van de 17e eeuw raakte het kasteel ernstig beschadigd, zodat in 1687 de centrale burchttoren werd gesloopt. Graaf Karel de Marnix, achtste graaf van Bornem, vluchtte met zijn moeder naar Nederland om aan de Franse Revolutie te ontkomen. Het kasteel en het domein werden verbeurd verklaard en in 1799 in Antwerpen openbaar verkocht. In 1802 kocht Karel de Marnix het kasteel en een deel van het domein terug, ging er wonen en werd burgemeester van Bornem tot 1832. In 1880 werd de rest van het kasteel in opdracht van graaf Ferdinand de Marnix de Sainte-Aldegonde gesloopt. Hij gaf opdracht tot het bouwen van een nieuw kasteel aan architect Hendrik Beyaert (1823-1894), die vroegtijdig overleed zodat de werkzaamheden door E. Janlet werden voltooid.

Het domein is sinds 1773 in het bezit van de familie De Marnix, waarvan sommige leden sinds 24 april 1881 ook de naam "de Sainte-Aldegonde" voeren. De huidige kasteelheer kreeg in april 2013 een prijs voor zijn inzet voor het behoud van het kasteel van de Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden en Tuinen van België.